Γιατί αποτυχαίνουν οι σχέσεις σήμερα (Χρ. Γιανναράς)

konti-foustitsa

«Δεν φταίνε οι άνθρωποι σήμερα όταν δεν μπορούν να ερωτευθούν, όταν ταυτίζουν τον έρωτα μόνο με τη χρήση του άλλου»

ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ἔχουμε δύο λέξεις γιὰ νὰ σημάνουμε τὰ ἀντι-κείμενα τῆς ἐμπειρικῆς μας πιστοποίησης: τὴ λέξη «πράγματα» καὶ τὴ λέξη «χρήματα».

«Πράγματα» εἶναι τὰ παράγωγα τοῦ πράττειν, τὰ ἀποτελέσματα μιᾶς ποιητικῆς ἐνέργειας, τὰ πεπραγμένα ἑνὸς δημιουργοῦ προσώπου. «Χρήματα» εἶναι ἐκεῖνα ἀπὸ τὰ πράγματα ποὺ καθορίζονται κυρίως ἀπὸ τὴ χρήση τους, ἐξυπηρετοῦν χρηστικὲς ἀνάγκες, εἶναι χρήσιμα στὴν πρακτικὴ τοῦ βίου.

Τὰ πράγματα ἐνδέχεται νὰ διασώζουν τὴν ἑτερότητα (μοναδικότητα καὶ ἀνομοιότητα) ἑνὸς προσωπικοῦ δημιουργικοῦ λόγου, νὰ παραπέμπουν στὸ πρόσωπο τοῦ δημιουργοῦ τους (ὅπως ἡ ζωγραφιὰ στὸν ζωγράφο καὶ τὸ ποίημα στὸν ποιητή).

Τὰ χρήματα ταυτίζονται ἁπλῶς μὲ τὴ χρηστική τους σκοπιμότητα, παραπέμπουν στὴν ἴδια γιὰ ὅλους ὠφέλιμη διευκόλυνση.

EΧΟΥΜΕ ΚΑΙ ΜΙΑ ΤΡΙΤΗ ΛΕΞΗ ΣΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ: τὴ λέξη «νομίσματα». Εἶναι ἐκεῖνα ἀπὸ τὰ χρήματα ποὺ τὴ χρήση τους τὴν καθορίζουμε ἐμεῖς (κάθε ἀνθρώπινη κοινωνία) μὲ κοινὴ συμφωνία-σύμβαση. Ἀντιπροσωπεύουν τὴ σύμβαση (τὸν δικό μας «νόμο»), δὲν ἔχουν δική τους «φύση-οὐσία», γι’ αὐτὸ καὶ τὰ λέμε «νομίσματα»: εἶναι τὰ νομιζόμενα, «ὅτι οὐ φύσει, ἀλλὰ νόμῳ κεῖνται», καθὼς ὅρισε ὁ Ἀριστοτέλης.

Μὲ τὰ νομίσματα κατορθώνουμε οἱ ἄνθρωποι νὰ «ἰσάζωμεν» τὶς ἀνταλλακτικές μας σχέσεις, νὰ κοινωνοῦμε τὶς ἀνάγκες μας «κατὰ λόγον», μὲ τρόπο λογικό: τὸν τρόπο τῆς συμπαντικῆς ἁρμονίας καὶ κοσμιότητας. Στόχος εἶναι οἱ ἁρμονικές, κόσμιες σχέσεις μας (στόχος ὑπαρκτικῆς ἀλήθειας καὶ γνησιότητας τόσο γιὰ τοὺς ἀρχαίους Ἕλληνες ὅσο —ὡς ἐλευθερία ἀγάπης— καὶ γιὰ τοὺς Χριστιανούς).

ΤΟ ΝΟΜΙΣΜΑ ΕΙΝΑΙ ΑΠΛΩΣ ΤΟ ΜΕΣΟ, τὸ ἐργαλεῖο ποὺ ὑπηρετεῖ τὴ λογικότητα τῶν σχέσεών μας. Γι’ αὐτὸ καὶ μοιάζει ἀδιανόητο (τουλάχιστον γιὰ τὸν Ἀριστοτέλη) νὰ αὐτονομεῖται τὸ νόμισμα, νὰ λειτουργεῖ ἄσχετα ἀπὸ τὶς σχέσεις, γιὰ παράδειγμα νὰ αὐτοπολλαπλασιάζεται μὲ τὸν «τόκο»: ὁ τόκος, τὸ νὰ «τίκτει» τὸ νόμισμα, «παρὰ φύσιν τῶν χρηματισμῶν ἐστι».

Τὰ «πράγματα» προσφέρονται στὴ σχέση, τὰ «χρήματα» καὶ τὰ «νομίσματα» στὴ χρήση ποὺ ὑπηρετεῖ τὴ σχέση (ὅταν ἀποβλέπει ἡ χρήση στὴν «κοινωνία τῆς χρείας»).

ΟΜΩΣ ΣΗΜΕΡΑ ΖΟΥΜΕ ΣΕ ΚΟΙΝΟ ΤΡΟΠΟ ΒΙΟΥ (δηλαδὴ πολιτισμό) ποὺ μειώνει συνεχῶς τὸ πεδίο τῶν σχέσεων, τὸ ἐνδιαφέρον ἢ τὴν ἀνάγκη τῆς σχέσης, γιὰ χάρη τῆς προτεραιότητας τῶν χρήσεων.

Στὸν πολιτισμό μας ἡ χρήση αὐτονομεῖται ἀπὸ τὴ σχέση, τείνει νὰ ὑποκαταστήσει τὴν κοινωνία τῆς χρείας μὲ παράλληλες ἄπληστες χρήσεις. Διαμορφώνει ἀνεπαίσθητα τὸν ψυχισμό μας αὐτὸς ὁ πολιτισμός, μᾶς μπολιάζει μὲ ἀντανακλαστικὰ κυρίως χρησιμοθηρικά, μὲ προϊούσα ἀνικανότητα σχέσης, ἀνέραστη συμπεριφορά.

ΔΕΝ ΦΤΑΙΝΕ ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΣΗΜΕΡΑ ΟΤΑΝ ΔΕΝ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΕΡΩΤΕΥΘΟΥΝ, ὅταν ταυτίζουν τὸν ἔρωτα μόνο μὲ τὴ χρήση τοῦ ἄλλου. Δὲν φταῖνε, γιατὶ δὲν ἀσκήθηκαν ποτὲ στὴ σχέση, δὲν ξέρουν νὰ σχετίζονται, κάθε ἐπιθυμία τους ἐκπληρώνεται πατώντας ἕνα κουμπί. Δὲν ἔμαθαν νὰ μοιράζονται τὸ θέλημά τους, νὰ βγαίνουν ἀπὸ τὸ ἐγώ τους. Ξέρουν μόνο τὴ χρήση, ὄχι τὴ σχέση, μόνο τὰ χρήματα, ὄχι τὰ πράγματα.

 

Ο Χρήστος Γιανναράς (10 Απριλίου 1935) είναι σύγχρονος Έλληνας καθηγητής φιλοσοφίας και συγγραφέας. Σπούδασε θεολογία στην Αθήνα και φιλοσοφία στη Βόννη και στο Παρίσι (Σορβόνη). Το συγγραφικό του έργο σχετίζεται πολύ με την έρευνα των διαφορών ανάμεσα στην ελληνική και στη δυτικοευρωπαϊκή φιλοσοφία και ορθόδοξη χριστιανική παράδοση. Πολλά από τα έργα του έχουν μεταφραστεί σε πάνω από 10 γλώσσες.

Πηγή: doctv | yannarasbooks (pdf)

3 σκέψεις σχετικά με το “Γιατί αποτυχαίνουν οι σχέσεις σήμερα (Χρ. Γιανναράς)

  • Σεπτέμβριος 20, 2016, 11:21 μμ
    Permalink

    Το θέμα είναι πολύ σοβαρό για να διαβάζουμε τον κ. Γιανναρά να γράφει τόσο περίπλοκα και ακατανόητα και να πρέπει να διαβάσω 5 φορές τι γράφει για να βγάλω άκρη. Ποια «νομίσματα» και «ετερότητα» και «υπαρκτική αλήθεια»;; Μόνο κάποιος που αγαπάει τις λέξεις πιο πολύ από τα νοήματα μπορεί να γράψει κάτι τέτοιο…Μόνο ένας άσχετος με την ζωή μπορεί να διαβάσει αυτό το πράγμα χωρίς να γελάσει. Όλοι οι καμένοι ψάχνουμε καμμιά φωνή στο άγνωστο να επιβεβαιώσει αυτό που φωνάζει η καρδιά μας κι αντί για απλές αλήθειες διαβάζουμε φιλοσοφικές αναλύσεις;;;Είναι δυνατόν να χεις φάει στην μάπα όλη την ΑΠΑΤΗ ΤΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ όπως την έφαγε η γενιά 35-45, να χεις προκαλέσει κακό σε άλλους, να σε έχουν διαλύσει εσένα οι άλλοι, και να κάθεσαι να διαβάζεις τέτοιες φαντασιώσεις;; Ποιος «πολυγαμκός» άνθρωπος της γενιάς μας που είδε το ψέμμα δεν τρόμαξε μπροστά στην απάτη που λέγεται «σχέσεις»; Ποιος δεν σακατεύτηκε αρκετά ώστε να δει την ΑΛΗΘΕΙΑ ότι δηλαδή ΔΕΝ είναι φυσιολογικό να περνάνε όλες αυτές οι σχέσεις από την ζωή σου, ότι δεν είναι φυσιολογικό να πρέπει να κολάς τα κομμάτια σου κάθε φορά, ότι δεν είναι νορμάλ να σε παινεύουν επειδή ξεπερνάς γρήγορα τους χωρισμούς;;; Ότι δεν είναι νορμάλ το «έσβησε το συναίσθημα, παμε για άλλα τώρα…αλλά πάντα θα τον/την νοιάζομαι». Σχέσεις με ημερομηνία λήξης και μετά πάμε για άλλα…σαν να μην τρέχει τίποτα….και αυτή την μ****ία την πιστέψαμε!!!!
    ΨΕΥΤΕΣ…ΥΠΟΚΡΙΤΕΣ….όλοι μας….ποιος δεν πόνεσε, ποιος δεν ούρλιαξε, ποιος δεν ήθελε να τελειώσει ο κόσμος την στιγμή του χωρισμού;;;ποιος δεν ένιωσε βαθιά μέσα του ότι ΚΑΤΙ ΔΕΝ ΠΑΕΙ ΚΑΛΑ ΡΕ ΦΙΛΕ ΜΕ ΟΛΟ ΑΥΤΟ….;; Αλλά ποιος θα το παραδεχτεί;;….οι άντρες;;; μα εμείς έτσι επιβεβαιωνόμαστε….με τις «κατακτήσεις»….μήπως οι γυναίκες;;;μα αυτές έγιναν χειρότερες από εμάς…..μπες μέσα σε ένα λεωφορείο να ακούσεις νέες κοπέλες να συζητάνε φωναχτά για τα γκομενικά τους (να μην το πω αλλιώς) ή άκου μεγαλύτερες γυναίκες (και παντρεμένες) να συζητάνε το «κέρατο» σαν το πιο φυσιολογικό πράγμα στον κόσμο….
    Βαθιά μέσα μας όλοι ξέρουμε ότι ο τρόπος που ζήσαμε ήταν λάθος. Ότι το σώμα δεν ξεχνάει.Έχει μνήμη. Κι όταν το ταίσεις με πολλά κορμιά τότε μπουχτίζει και η αίσθησή του χάνεται και τότε πεθαίνει. Ναι πεθαίνει. Και δεν μπορεί να ερωτευτεί πλέον το σώμα επειδή ό,τι δύναμη είχε την έδωσε. Την ξόδεψε σε «σχέσεις». Ποιος όμως θα τα παραδεχτεί όλα αυτά; Αυτοί που πάνε και κάνουν τατουάζ στα 40 τους; οι γυναίκες τους που κυκλοφοράνε ντυμένες βαμένες και στολισμένες σαν λατέρνες; Οι «μονογονεϊκές» μαμάδες που αντί να ψάχνουν να διδορθώσουν την ζωή τους ψάχνουν για νέο γκόμενο; οι δασκαλεμένες από τις μανάδες τους να ψάχνουν για «γαμπρό κονομημένο»; οι άντρες που βιντεοσκοπούν τα κρεβατώματα και ανεβάζουν τις γυναίκες τους στο ίντερνετ;;;…μήπως οι μανάδες που έσπρωξαν τα κορίτσια τους στα τηλερεάλιτυ του κώλου; μήπως οι πιτσιρίκες που βγάζουν το κορμί τους (τώρα πλέον) και σε δημόσια θέα; μήπως οι άντρες που ζητάνε να κάνουν τρίο με τα κουμπαριά τους; ή οι «σύγχρονες» γυναίκες που νομίζουν ότι μπορούν να αλλάξουν ρόλους με τους άντρες;;;
    Ποιος φταίει αν δεν φταίμε εμείς οι ίδιοι;ποιος τα έκανε όλα αυτά;δεν τα κάναμε εμείς;;;δεν χορτάσαμε σάρκα και βόλεμα και ναρκισισμό τόσο πολύ που αν μπορούσε ο εαυτός μας θα μας ξερνούσε αλλά που είμαστε πολύ δειλοί για να το παραδεχτούμε;;;
    Νέκρωσε το σώμα και δεν αντέχει άλλο. Οι επόμενοι από εμάς, χειρότεροι.Και πιο γρήγορα. Όποιος δει ας φεύγει. Όποιος μπορεί ας το λέει και σε άλλους. Φύγετε μακριά από την πολυγαμία όσο είναι καιρός. Δεν έχει άπειρη » συναισθηματική χωρητικότητα» ο άνθρωπος. Μακάρι να μπορούσαμε να πάρουμε λίγο χώρο πίσω. Ένα delete button να καθάριζε λίγη «μνήμη»…..να μενε χώρος για έναν τελευταίο άνθρωπο. Μπας και λυπηθεί ο Θεός και τον στείλει.
    Εμείς φταίμε, κανείς άλλος. Κι όποιος μπορεί να μένει μακριά από αυτό το σίχαμα που λέμε «κόσμο».Που βαφεται, στολίζεται, ποζάρει, αλλά δεν ΞΕΡΕΙ τίποτα, δεν ΕΙΝΑΙ τίποτα, δεν ΝΙΩΘΕΙ πολλά και από ενδιαφέρον περιορίζεται στο τι θα φάμε τι θα πιούμε και που θα τον αρπάξουμε.

    Σχολιάστε
  • Σεπτέμβριος 21, 2016, 1:27 πμ
    Permalink

    ΔΕΝ ΦΤΑΙΝΕ ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΣΗΜΕΡΑ ΟΤΑΝ ΔΕΝ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΕΡΩΤΕΥΘΟΥΝ,

    ….κι αν δεν φταίνε οι άνθρωποι, τότε ποιοι φταίνε οι» συνάνθρωποι» τα ζώα;!
    Οπωσδήποτε κάποια πράγματα και νομίσματα σε οδηγούν εκεί που προηγείται το πρόσωπο, αλλά κακή διαχείρηση των καλών και συμφερόντων σε βάρος της φυσικής αποδοχής του άλλου ως «ιδανικής» για σένα εικόνας ,
    δεν είναι επικοινωνία, δεν είναι έρωτας, είναι επιχείρηση
    «έρωτας-γάμος» που ρισκάρεις αν θα πάει καλά ή όχι…

    Όταν δε πάψει κανείς να είναι παραγωγικός και ωφέλιμος-χρήσιμος αλλά ποτέ άχρηστος για τον άλλο, γίνεται αυτόματα αποβλητέος ως αντικείμενο πλέον ΄-όπως και εχρησιμοποιείτο- στερούμενος την συμπαράσταση σε όσα δεν μπορεί να παράσχει!

    Αυτή η σχέση είναι άρρωστη και γιατρός της είναι η αγάπη,
    που σε κάποιες των περιπτώσεων έχει τον έρωτα συμπαραστάτη…
    Και για να συνηγορήσω στην μαύρη λεζάντα (μοιάζει με καταγραφή πένθους)πολλά φαινομενικά χρήσιμα στην προώθηση των σχέσεων, αποδεικνύονται μη απαραίτητα,
    κρίνονται όμως ως κατάλληλα όταν πληρούν τις ευαγείς προϋποθέσεις…
    Ένας δε λόγος που βρίσκομαι σ’ αυτό το περιθώριο και γράφω ,δεν είναι για ν’ αποδείξω ότι είμαι χρήσιμη ή το αντίθετο, αλλά για να συν-υπάρξω με τον γράφοντα έστω και μετά παρατηρήσεων , να επικοινωνήσω με την ιστοσελίδα, να σκιαγραφήσω ένα τρόπο μετακόμισης από το εγώ στο εσύ, ακόμη κι αν δεν βρισκόμαστε επι το αυτό,
    μονο και μόνο γιατί μας ενώνει η αγωνία να ελευθερωθούμε μπροστά στον Θεό

    Σχολιάστε
  • Οκτώβριος 11, 2016, 9:37 μμ
    Permalink

    To θέμα δεν είναι να «μοιραστούμε» το θέλημά μας αλλά να κόψουμε το θέλημά μας.
    «Και εφαίνετο ως αρνίον και ελάλει ως δράκων»…
    Έχει κανείς διαβάσει τι λέει ο μακαριστός πατήρ Θεόκλητος Διονυσιάτης για τον «νεορθόδοξο» – νεονικολάΐτη Γιανναρά;

    Σχολιάστε

Απάντηση

Subscribe without commenting

  • Κέρασμα

    Δεν είναι ο ηρωισμός, αλλά η ταπείνωση που δίνει την αληθινή δύναμη και ελευθερώνει απ' το φόβο.
    - Τατιάνα Γκορίτσεβα
  • Αρέσει σε %d bloggers: