Πάθη καί Φαντασιώσεις
«Μεγάλο πράγμα είναι να μην κινείται κανείς σε κάποιο πάθος από τα πράγματα. πολύ μεγαλύτερο όμως είναι να μένει απαθής απέναντι στις φαντασίες των πραγμάτων. Γιατί ο πόλεμος των δαιμόνων εναντίον μας με τους λογισμούς, είναι πολύ πιο φοβερός από τον πόλεμο μέσω των πραγμάτων.» Άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής
Ο Άγιος Μάξιμος μας λέγει μια φοβερή αλήθεια. Γινόμαστε πολλές φορές υπόδουλοι των φαντασιώσεών μας, των εμπαθών επιθυμιών που στο μυαλό μας φαντάζουν ονειρικές καταστάσεις. Καταστάσεις που θα μας προσφέρουν ευτυχία. Και τί πιο φοβερό και τραγικό να επενδύεις για την ευτυχία σου σε πράγματα και καταστάσεις που είναι τόσο εύθραυστα, ανούσια και παροδικά.
Γι’ αυτό και χρειάζεται μεγάλη προσοχή ώστε να μην αφεθούμε ποτέ στις φαντασιώσεις μας, που τις πιο πολλές φορές δεν είναι όνειρα-στόχοι για προσωπική προκοπή αλλά συνήθως είναι καταστάσεις που θα ικανοποιήσουν πάθη μας.
Οι φαντασιώσεις μας έχουν πηγή κάποιο πάθος μας. Οι δαίμονες δηλαδή βρίσκουν κάποια μαγιά μέσα στην καρδιά μας και αρχίζουν την εργασία τους.
Όλοι μας έχουμε κάποια αδυναμία. Έτσι λοιπόν ο κολλημένος στη σάρκα του φαντασιώνεται πολλές γυναίκες, ο φιλάργυρος φαντασιώνεται πολλά χρήματα, ο κολλημένος με την ομάδα του φαντασιώνεται πρωτάθλημα, ο φιλόδοξος φαντασιώνεται αναγνώριση και δόξα, ο φθονερός φαντασιώνεται να πάθει κάτι κακό ο άλλος.
Μπορεί τίποτα απ’ αυτά που φαντασιωνόμαστε να μην γίνει, όμως η επιθυμία μας να γίνουνε, το κόλλημά μας σε αυτά, ήδη μας κάνει να αμαρτάνουμε και να απομακρυνόμαστε από τον Χριστό.
Και όντως είναι αλήθεια ότι εάν πέσεις σε μία αμαρτία, ικανοποιήσεις κάποιο πάθος σου είναι μεγάλο κακό. Όμως επειδή το έκανες, επειδή ήδη έπεσες και ήδη γεύτηκες την ματαιότητα του πάθους, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να μετανοήσεις. Όμως στην άλλη περίπτωση, που δεν έπεσες αλλά φαντασιώνεσαι τη πτώση σου, υπάρχει μεγαλύτερος κίνδυνος, διότι μένεις σε μια κατάσταση αδημονίας και εκζήτησης της αμαρτίας, της ικανοποίησης της φαντασιώσεώς σου. Ενώ δηλαδή δεν έχει ικανοποιηθεί η φαντασίωσή σου, βρίσκεσαι σε κατάσταση πτώσεως. Επειδή όμως δεν έχει γίνει τίποτα (στη πράξη) θεωρείς ότι δεν έκανες τίποτα, όμως δεν είναι έτσι τα πράγματα.
Ο ίδιος ο Κύριος λέγει ότι όποιος βλέπει γυναίκα με σκοπό να την ἐπιθυμήσει (να την κάνει δική του), ήδη μέσα στην καρδιά του, μοίχευσε.
Γι’ αυτό και ο Άγιος Βασίλειος ο Μέγας είπε: «Και γυναίκα δεν γνώρισα και παρθένος δεν είμαι».
Από αυτό καταλαβαίνουμε ότι οι λογισμοί που έχουμε, πόσο μάλλον οι εμμονικές φαντασιώσεις μας δεν είναι και τόσο αθώοι· αντιθέτως θα λέγαμε ότι είναι επιβλαβείς για την ψυχή μας.
Γι’ αυτό και χρειάζεται σύνεση και σωφροσύνη στη σκέψη μας. Μην επιτρέπουμε στην καρδιά μας να κολλά σε πράγματα και καταστάσεις, αλλά ούτε να επιτρέπουμε να κολλούμε σε φαντασιώσεις που πηγάζουν από αμαρτωλές μας επιθυμίες.
Άλλο είναι να επιθυμώ να αποκτήσω έλεος και προσευχή και καθαρότητα και ταπείνωση και αγάπη ή χρήματα για να κάνω ένα όμορφο σπιτικό ή έναν σύντροφο για να πορευτώ με ειρήνη στη ζωή μου και άλλο να επιθυμώ και να φαντασιώνομαι να αποκτήσω δόξα και αναγνωρισιμότητα και χρήματα πολλά και ικανοποίηση του σαρκικού-κοσμικού φρονήματός μου.
Εάν πιάνουμε τον εαυτό μας να φαντασιώνεται καταστάσεις αντίθετες προς τον λόγο του Θεού και την ζωή του Χριστού καλό είναι να τις εξομολογούμαστε. Διότι αμαρτάνουμε με το νού και την καρδιά μας. Δείχνουμε ότι δεν είμαστε κολλημένοι με τον Χριστό, αλλά σε άλλα πράγματα. Δείχνουμε ότι δεν ποθούμε διακαώς την Αιώνια Σωτηρία μας αλλά ποθούμε πρόσωπα, πράγματα και καταστάσεις του κόσμου τούτου που όχι μόνο δεν μας προάγουν πνευματικά αλλά συνήθως μας ζημιώνουν αιώνια.
Να χρησιμοποιούμε τα αγαθά που μας εμπιστεύεται ο Θεός με σωφροσύνη, σύνεση και διάκριση. Να ευχαριστούμε γι’αυτά που έχουμε και να προσευχόμαστε με εμπιστοσύνη στο Θεό πρωτίστως για την Σωτηρία μας και μετά και για πράγματα του κόσμου τούτου. Πρώτα όμως ας φιλτράρουμε μέσα μας τι ζητούμε από τον Θεό, να βάζουμε χαλινάρι στις εμπαθείς επιθυμίες μας, ώστε να μεταμορφώσουμε το θέλημά μας σ’αυτό που θέλει ο Θεός.