Πώς ὀρίζεται ἡ ἐλευθερία στόν δυτικό καί τόν (ἀρχαῖο) ἑλληνικό πολιτισμό;
«Για τον δυτικό πολιτισμό, ελευθερία είναι η ανεμπόδιστη επιλογή. Μου γουστάρει να πιω απ’ αυτό το ποτήρι, δεν μου γουστάρει. Αυτό το λένε ελευθερία. Αυτό για τον Ελληνα είναι αδιανόητο. […] Διότι είναι η αποθέωση του Εγώ. Η αποθέωση της ακοινωνησίας. Είστε ένα Εγώ και είμαι ένα Εγώ που υπερασπίζομαι μόνο τη θέση μου. Αντίθετα, για την Αρχαία Ελλάδα, για τον Ελληνισμό, η αλήθεια πραγματώνεται όταν «πάντες ομοδοξούσι και έκαστος επιμαρτυρεί». Δηλαδή η αλήθεια δεν είναι μια διακήρυξη που τη δεχόμαστε όλοι ως σωστή. Η αλήθεια είναι η εμπειρική μετοχή στο αληθές, δηλαδή στην κοινωνία των σχέσεων».
[…] Για τους Ελληνες η βάση της γνώσης είναι η άμεση σχέση, η όραση, η αφή, η ακοή – ως άμεση σχέση ή και κοινωνούμενη σχέση. Γιατί αν εσείς μου πείτε ότι αυτό το ποτήρι μπροστά μας τώρα έχει ζεστό νερό, εγώ θα σας πω ότι ψεύδεστε. Διότι όποιος το δοκιμάσει, ο ένας μετά τον άλλο θα βεβαιώσει ότι το νερό είναι κρύο. «Πάντες ομοδοξούσι και έκαστος επιμαρτυρεί» που έλεγε και ο Ηράκλειτος. Ολοι έχουν ομού την δόξαν και έκαστος επιμαρτυρεί, δηλαδή ο καθένας λέει «ναι, κι εγώ το λέω». Τότε κάτι αληθεύει. Δηλαδή η αλήθεια είναι ένα γεγονός γνώσης.
Χρήστος Γιανναράς
Πηγή: Πρῶτο Θέμα