Τι νόημα έχουν οι προσευχές για τις πανελλήνιες;
Έφτασε ο καιρός των εξετάσεων, περίοδος εξαιρετικά δύσκολη για τους μαθητές αλλά και για τους οικείους τους. Το σύστημα των εξετάσεων, σκληρό, εξουθενωτικό, φέρνει στα όρια τους όλους τους εμπλεκόμενους. Πολύ φυσικό λοιπόν, για πολλούς πιστούς, να καταφεύγουν στην προσευχή και στο Θεό.
Τις τελευταίες ημέρες, γίναμε μάρτυρες μιας πρωτοφανούς και αισχρής επίθεσης στην πρακτική της προσευχής αλλά και την πίστη γενικότερα, με αφορμή μια αφίσα ενός ναού της Ιεράς Μητροπόλεως Νέας Σμύρνης, η οποία προέτρεπε τους πιστούς που εμπλέκονται στη διαδικασία των Πανελλαδικών Εξετάσεων, να κάνουν Παράκληση προς την Παναγία την παραμονή των εξετάσεων.
Αμέσως, κυκλοφόρησαν σε διάφορα μπλογκς και ιστοσελίδες, αναφορές στην συγκεκριμένη αφίσα, με άκρως παραπλανητικούς και ειρωνικούς τίτλους, όπως «Πίστεψε στην Παναγία για να περάσεις στο Πανεπιστήμιο», «Να η λύση για σίγουρη επιτυχία στις εξετάσεις», «Προσευχή και ΟΧΙ διάβασμα» και διάφορα άλλα φαιδρά.
Θεωρούμε λοιπόν απαραίτητο να διευκρινίσουμε ορισμένα πράγματα σχετικά με την προσευχή και εν προκειμένω την Ορθόδοξη.
Καταρχήν, για το πώς πρέπει να προσεύχεται ο Χριστιανός, μας το δίδαξε ο ίδιος ο Χριστός. Όταν του ζήτησε ένας μαθητής να τους διδάξει σχετικά, ο Χριστός μας παρέδωσε την Κυριακή Προσευχή, το γνωστό «Πάτερ ημών». Λκ 11, 1-4, Μτθ 6, 10-13. Σίγουρα, οι περισσότεροι θεωρούν ότι γνωρίζουν την προσευχή απ’ έξω και ανακατωτά, μάλλον όμως οι περισσότεροι δεν έχουν καταλάβει το πραγματικό της νόημα. Ας την δούμε λοιπόν εν συντομία:
«Πατέρα μας, Εσύ που βρίσκεσαι στους ουρανούς, ας αγιαστεί το όνομα σου, ας έλθει η βασιλεία σου, ας γίνει το θέλημα Σου, επάνω στη γη, όπως γίνεται και στους ουρανούς.
Δώσε μας το ψωμί μας για σήμερα και συγχώρεσε μας για ό,τι φταίξαμε, όπως ακριβώς και εμείς συγχωρούμε αυτούς μας έφταιξαν και μην επιτρέψεις να πέσουμε σε πειρασμό, αλλά σώσε μας από το κακό.»
Αυτό που πρώτα από όλα πρέπει να τονιστεί, είναι πως σε αυτή την προσευχή ΔΕΝ υπάρχει το εγώ, αλλά το εμείς. Δεν επιτρέπεται στον σωστό Χριστιανό να ζητά μόνο για τον εαυτό του, ούτε να σκέφτεται εγωιστικά. Άρα, το να προσευχηθούμε σε μια δύσκολη περίπτωση όπως είναι οι εξετάσεις, δεν σημαίνει σε καμία περίπτωση, πως αντικείμενο της προσευχής μας, πρέπει να είναι η ικανοποίηση των δικών μας αιτημάτων, εις βάρος μάλιστα των αιτημάτων των άλλων συνυποψήφιων μας. Για να το πούμε λιγάκι πιο λαϊκά, δεν μου ΕΠΙΤΡΕΠΕΤΑΙ να τολμήσω να προσευχηθώ για να τα έχω καλά με τον «Μεγάλο» και ας πάνε στα τσακίδια όλοι οι άλλοι. Πόσω μάλλον στις Πανελλαδικές εξετάσεις, όπου η επιτυχία η δική μου, προϋποθέτει την αποτυχία κάποιων άλλων.
Κατόπιν, πρέπει να γίνει κατανοητό, πως το πρώτο και σημαντικότερο πράγμα όλων για το Χριστιανισμό, είναι η σωτηρία της ψυχής του ανθρώπου. Δεν είναι η καλοζωία, η καλοπέραση, η βολεψιά. Ο ίδιος ο Χριστός “υποσχέθηκε” στους πιστούς του: «Μέσα στον κόσμο θα έχετε θλίψη· αλλά, να έχετε θάρρος· εγώ νίκησα τον κόσμο.» Ιω 16,32. Προέχει λοιπόν η σωτηρία της ψυχής. Για αυτό και τα πρώτα αιτήματα της Κυριακής προσευχής, είναι η έλευση της βασιλείας του Θεού επάνω στη γη και σε εμάς. Ζητάμε λοιπόν να γίνει το θέλημα του Θεού – το οποίο φυσικά συμπίπτει με τη σωτηρία μας – και όχι να γίνει το δικό μας θέλημα.
Για να γίνουν λιγάκι πιο κατανοητά τα παραπάνω, ένας μη πιστός, βλέποντας έναν πιστό να προσεύχεται εν προκειμένω πριν τις Πανελλαδικές εξετάσεις, θα πρέπει να έχει υπόψη του, πως ο πιστός κανονικά ΠΡΕΠΕΙ να ζητά, να γίνει το θέλημα του Θεού και σε αυτή την περίπτωση.
ΠΡΟΣΟΧΗ!!! Δεν πρέπει να ζητά να περάσει στο Πανεπιστήμιο, όπως αφελώς και κακόβουλα θεωρούν ορισμένοι, αλλά πρέπει να ζητά την επέμβαση του Θεού και την εφαρμογή του θείου θελήματος σε αυτή την δύσκολη περίοδο των εξετάσεων και όχι το δικό του θέλημα.
Αυτό πρακτικά σημαίνει, πως ενδεχομένως να ζητά από το Θεό και ΝΑ ΜΗΝ τον βοηθήσει στις εξετάσεις, όπως θα νόμιζε ένας μη πιστός. Π.χ εγώ έχω μεγαλώσει σε ένα οικογενειακό περιβάλλον, που από τα πολύ νεαρά μου χρόνια, μου επέβαλλε την επιθυμία να σπουδάσω γιατρός. Μπορεί να με πότισαν οι γονείς μου τόσο πολύ με αυτό το όνειρο, ώστε να θέλω σαν τρελός να γίνω γιατρός. Πόσες και πόσες φορές, όσοι είμαστε εκπαιδευτικοί, δεν βλέπουμε τέτοιες περιπτώσεις;
Αυτό όμως δεν σημαίνει πως κάνουν όλοι για γιατροί, ασχέτως και αν μπορούν να μαζέψουν τα απαιτούμενα μόρια. Δεν σημαίνει, ότι εφόσον μπορώ να περάσω στην Ιατρική, αυτό είναι και καλό και για την ψυχή μου.
Τι γίνεται λοιπόν; Πρέπει ή δεν πρέπει να προσευχηθώ; Πρέπει ή δεν πρέπει να διαβάσω και να προσπαθήσω όσο περισσότερο μπορώ;
Η απάντηση είναι πολύ απλή. Είμαστε απλοί, ατελείς άνθρωποι. Με το φτωχό μας ή με το πλούσιο μυαλό μας, διαμορφώσαμε μια άποψη για το τι θέλουμε να κάνουμε και να επιτύχουμε στη ζωή μας. Επικεντρωνόμαστε λοιπόν στο στόχο μας και προσπαθούμε, όσο περισσότερο και καλύτερα μπορούμε. Ας μην αυταπατάται ΚΑΝΕΙΣ. Ρίχνοντας το στην προσευχή μόνο, χωρίς καμία προσπάθεια, με την τεμπελιά, το ρεμπελιό, δεν μπορεί κανείς να επιτύχει τίποτα. Οι πατέρες της Εκκλησίας έλεγαν χαρακτηριστικά: « Δος αίμα και λάβε Πνεύμα». Δίνοντας λοιπόν αίμα, δηλαδή προσπαθώντας όσο μπορούμε, πρέπει να ζητούμε ταυτόχρονα την αποκάλυψη του θείου θελήματος στην καθημερινότητα μας.
Με την προσευχή μας, όμως, δεν ζητάμε να πάρουμε μεγαλύτερο βαθμό. Με την προσευχή μας, «δίνουμε την άδεια» στο Θεό – να μην ξεχνάμε ποτέ πως το αυτεξούσιο του ανθρώπου είναι πάντοτε σεβαστό – να επέμβει στη ζωή μας. Όχι φυσικά εις βάρος των άλλων, αλλά για το καλό της ψυχής μας και ας είναι εις βάρος ορισμένες φορές, των μέχρι εκείνης της στιγμής ονείρων μας.
Βέβαια, προς αποφυγή παρεξηγήσεων, το θέμα της επαγγελματικής αποκατάστασης δεν είναι καθόλου μικρό, ούτε παραβλέπεται ως αμελητέο. Στην ίδια την Κυριακή Προσευχή, λίγο παρακάτω μιλά και για το ψωμί μας. Σεβαστό και αυτό απόλυτα. Μόνο, που για έναν πιστό ισχύει ο λόγος του Χριστού: «Ζητάτε πρώτα τη βασιλεία τού Θεού, και τη δικαιοσύνη του· και όλα αυτά (τα υλικά χρειαζούμενα) θα σας προστεθούν» Μτθ 6,33, Λκ 12,31.
Ο ίδιος ο Χριστός, στην προσευχή του λίγο πριν το μαρτύριο Του, ζήτησε αν είναι δυνατόν να μην πιει από αυτό το πικρό ποτήρι. Αμέσως όμως, ζήτησε να γίνει το θέλημα του Πατρός και όχι του ιδίου.
Το έκανε ο ίδιος ο Χριστός, δεν πρέπει ανάλογα να φερθεί και ένας που θέλει να ονομάζεται Χριστιανός;
Καλή επιτυχία στους διαγωνιζόμενους, πρωτίστως πνευματική.
Σχόλιο απ’ το blog του «Νεκρού για τον κόσμο»:
Ειδική λειτουργία για τους υποψήφιους στις εξετάσεις κάνει εδώ και αρκετά χρόνια και η Μητρόπολη του τόπου όπου μένουμε.
Δεν το βρίσκω κακό, αντίθετα πολύ καλό. Μέσα στις προετοιμασίες του ανθρώπου σίγουρα είναι και η προσευχή. Άλλωστε και το να κάνει το σταυρό του κάποιος πριν αρχίσει να γράφει (ποιος από μας δεν το έκανε;), προσευχή για θεία βοήθεια είναι.
Αυτοί που μιλούν για… σκοταδισμό (!!!) ενώ η Εκκλησία ΣΤΗΡΙΖΕΙ ΗΘΙΚΑ ΚΑΙ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΑ τα παιδιά μας, που τους έχει φορτώσει ένα παράλογο βάρος το ψυχοκτόνο και εθνοκτόνο σύστημα Παιδείας, είναι (επιεικώς) για φάπες. Ο Θεός να τους συχωρέσει.
Η συμμετοχή σε αυτές τις λατρευτικές εκδηλώσεις νομίζω πως προσφέρει στο νέο και στην οικογένειά του πνευματική ανάταση και γαλήνη, τον αποφορτίζει – πιθανώς ή ώς ένα βαθμό – από το άγχος, που συχνότατα ξεπερνά κάθε λογικό όριο, και επιπλέον ίσως είναι ευκαιρία να πάνε στην εκκλησία κάποιοι που συνήθως δεν πάνε.
ΒΕΒΑΙΩΣ, πρέπει η Εκκλησία και οι πνευματικοί, αλλά και οι θεολόγοι κτλ, να ξεκαθαρίζουν αυτά που πολύ ορθά, κατά τη γνώμη μου, τονίζει ο αρθρογράφος μας.
Η συμμετοχή στην παράκληση ή τη λειτουργία ή ό,τι άλλο, πρέπει να περιέχει και την επίγνωση ότι παρακαλούμε μεν, αλλά γενηθήτω το θέλημά Σου, Κύριε, που είναι πιο σοφό και ορθό από το δικό μας (απείρως). Επίσης ότι μπορεί κάποιος άλλος να πρέπει να μπει εκεί που θέλουμε εμείς αντί για μας – ενώ ο Κύριος ίσως θέλει να μπούμε κάπου αλλού για λόγους που Εκείνος ξέρει ή να μη μπούμε πουθενά, πάλι για λόγους που Εκείνος ξέρει. Εμείς ξέρουμε τι θέλουμε, ή τι θέλουν οι δικοί μας για μας, Εκείνος όμως ξέρει τι στ’ αλήθεια ΘΑ ΜΑΣ ΩΦΕΛΗΣΕΙ.
Έτσι, δεν είναι μαγεία (πήγα στην παράκληση => θα περάσω / αλλά, αν δεν περάσω… αλίμονο στο Θεό που με απογοήτευσε!!!).
Υπενθυμίζω ότι ο άγ. Λουκάς ο Ιατρός είχε κλίση στη φιλολογία, αλλά πήγε Ιατρική μόνο και μόνο επειδή έβλεπε τη δυστυχία του ρωσικού λαού και είχε θείο – και ταπεινό – πόθο να τον βοηθήσει. Αυτό έχει σημασία, κατά τη γνώμη μου, για το πώς βλέπουμε την εισαγωγή μας στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, και με τι κίνητρο παρακαλούμε το Θεό να μας βοηθήσει ή να βοηθήσει τα παιδιά μας, αν είμαστε γονείς!!
Εξάλλου, αν δε διαβάζουμε όπως πρέπει, δεν είναι τίμιο να μας βοηθήσει ο Θεός, εκτός αν είχαμε λόγους ανωτέρας βίας, π.χ. ασθένεια δική μας ή κάποιου δικού μας, ή θάνατο…
Τέλος, καλή και άριστη είναι η συμμετοχή μας σε μια παράκληση ή λειτουργία (καλή πρώτιστα για τη σωτηρία μας και δευτερευόντως για το συγκεκριμένο «κάτι» που ζητάμε απ’ το Θεό), αλλά ας είναι μια αρχή για μια πιο συνεπή χριστιανική ζωή κι όχι «πίστη» της ανάγκης και μετά αδιάφορη ζωή, χωρίς Χριστό… Αυτή η ρηχή πίστη της ανάγκης, αν και είναι μια ανθρώπινη αδυναμία (μέσα σε τόσο πολλές που έχουμε), και άρα ώς ένα βαθμό συγγνωστή, όμως είναι δεισιδαιμονία, ευρέως μάλιστα διαδεδομένη… Και ως δεισιδαιμονία ελάχιστα ή καθόλου μπορεί να μας βοηθήσει σε κάτι.
Αυτές τις σκέψεις κάνω.
Εύχομαι ολόψυχα, ο Θεός να βοηθήσει λοιπόν όλα τα σταυρωμένα παιδάκια του κόσμου, διά της Θεοτόκου και πάντων των αγίων, κατά το θέλημά Του το άγιο…
ΠΗΓΕΣ: Νεκρός για τον κόσμο, Ορθόδοξη Ομάδα Δογματικής Έρευνας