Τα νέα ΟΧΙ για έναν νέο Διαφωτισμό
Η εθνική μας επέτειος αποτελεί ευκαιρία να προβληματιστούμε για την πορεία της πατρίδας μας, όπως αυτή αποτυπώνεται όχι μόνο στο πολιτικό και οικονομικό κλίμα, όσο, κυρίως, στο ήθος, το οποίο προβάλλεται ως κοινωνικό πρότυπο. Τέτοιες ημερομηνίες-ορόσημα μας καλούν να εγείρουμε μέσα μας πνεύμα αντίστασης σε σύγχρονες νοοτροπίες, οι οποίες εκμαυλίζουν τη συνείδησή μας και υποδουλώνουν την προσωπικότητά μας σε ιδέες και στάσεις ζωής αφόρητες γι’ αυτό που ονομάζουμε πνευματική πρόοδο και εσωτερική ποιότητα.
Καλούμαστε σήμερα από τη συνείδησή μας να πούμε νέα ΟΧΙ:
- Στην απόρριψη της έννοιας «αρετή», όπως διαφαίνεται στην εκπαίδευση, στην πολιτική, στην εργασία, στις καθημερινές σχέσεις.
- Στην ευκολία με την οποία ζητούμε το κέρδος, χωρίς κόπο και χωρίς μέριμνα για τους άλλους.
- Στην τηλεοπτική ασυδοσία, όπου κατατρώγεται η κριτική σκέψη και προβάλλεται το σύνθημα «Άρτος και Θεάματα» ως η υπ’ αριθμόν 1 προτεραιότητα του κόσμου.
- Στην αυτοπαράδοσή μας σ’ ένα εκκοσμικευμένο ήθος, το οποίο επιβραβεύει τη διάλυση της οικογένειας στο όνομα της απιστίας και της καριέρας, ενώ προβάλλει το δικαίωμα ικανοποίησης κάθε επιθυμίας ως υπεράνω της αγάπης και της ανοχής.
- Στην απαξίωση της πολιτικής, η οποία από διάκονος της κοινωνίας έχει καταστεί πρόβλημα εξαιτίας της ασυδοσίας πολλών από τους θεράποντές της.
- Στην κατάργηση των ιδεών και στην επίκληση της δήθεν ανάγκης για «εκσυγχρονισμό», με μόνιμη επωδό το ότι «Η Εκκλησία φταίει για την οπισθοδρόμηση της κοινωνίας, καθώς και οι θρησκευτικές παραδόσεις οι οποίες παραβιάζουν τα ατομικά δικαιώματα».
- Στην εκμετάλλευση των όσων θεωρούν ανάγκη τους να εργαστούν με βάση τα πτυχία τα οποία η ίδια η πολιτεία τους ώθησε να πάρουν, χωρίς να τους εξηγήσει πως η χειρωνακτική εργασία δεν είναι μόνο για τους λαθρομετανάστες.
- Στην υπερπροστατευτικότητα έναντι των όσων παρανομούν, με μόνιμη επωδό ότι «η Ελλάδα μας πληγώνει» και γι’ αυτό δικαιούμαστε να την «πληγώνουμε».
- Στην άρνηση ότι υπάρχουν πάθη και αμαρτίες, τα οποία δεν επιτρέπουν στον εσωτερικό μας κόσμο να βρει νόημα και σκοπό στη ζωή του.
- Στην θρησκειοποίηση της επιστήμης και την διαρκή επίκληση της προόδου της ως αφορμή για να εκδιωχθεί ο Θεός από τη συνείδηση των ανθρώπων.
- Στην ιεροποίηση της παράδοσης και την μετατροπή της σε τοτέμ, μόνο και μόνο για να δικαιολογήσουμε την ακινησία και απραξία μας.
Σήμερα, περισσότερο παρά ποτέ, έχουμε ανάγκη από έναν νέο Διαφωτισμό. Όχι όμως με γνώμονα τον άνθρωπο, τα δικαιώματα και τις επιθυμίες του ή την γνώση που μας κάνει να «φυσιούμε», αλλά με γνώμονα την αγάπη, την αφιέρωση, την αυταπάρνηση. Έναν Διαφωτισμό του Πνεύματος, όπου θα δίδεται αληθινή προτεραιότητα όχι στην επίδειξη εξουσίας, πλούτου, ομορφιάς, ρηχότητας και ματαιότητας, αλλά στην ταπείνωση, τη θυσία, την αποστολή και το χρέος, ακόμη και αν οι φορείς του χρειαστεί να συντριβούν στις μυλόπετρες του φθαρμένου συστήματος.
Η πατρίδα μας έχει ανάγκη σήμερα από ήρωες που θα βάλουν κατά μέρος την ιδιοτέλεια και θα αγωνιστούν για την μεταμόρφωση των ανθρωπίνων προσώπων. Και όπως στον παλαιό εκείνο Διαφωτισμό δάσκαλοι, ιερείς, μοναχοί και λόγιοι μπήκαν μπροστά και άλλαξαν τον κόσμο, έστω και με τα λάθη και με τις αδυναμίες τους, έτσι και τώρα το χρέος ανήκει κυρίως στο σχολείο και την Εκκλησία. Μόνο αυτοί οι δύο χώροι κρατούν την ελπίδα. Γιατί, όσο κι αν υπάρχει και εκεί αλλοτρίωση, διατηρείται ανέγγιχτη η αφετηρία της διακονίας τους: η αγάπη.
Καιρός του ποιήσαι τω Κυρίω.
Πηγή: Βήματα
Το Εθνος μας για να πάει μπροστά χρειάζεται έναν Αρχηγό που να το αγαπα πραγματικα, να θυσιαστεί αν χρειαστεί και να μην το προδώσει. Η Εκκλησία και το σχολειο κρατούν την φλόγα να σιγοκαίει.Χρειάζεται ο Αρχηγός για να την κάνει να φουντώσει και να ενώσει τον κόσμο του.
Αγαπητό Ιστολόγιο,
συμφωνώ σε πολλά από αυτά που αναφέρετε.
Με μια σημαντικότατη επισήμανση.
Οι αξίες που πρέπει να ευαγγελιστεί το Σχολείο είναι άλλες από της αξίες που ευαγγελίζεται η εκκλησία.
Οι αξίες του Σχολείου οφείλουν να μεταβάλλονται και να καθορίζονται δυναμικά, από την κοινωνική ηθική και την κοινωνιολογική ανάλυση, «με γνώμονα τον άνθρωπο, τα δικαιώματα και τις επιθυμίες του ή την γνώση που μας κάνει να «φυσιούμε»».
Όπως ακριβώς γράψατε ότι δεν πρέπει να γίνει.
Οι αξίες της εκκλησίας, από την άλλη πλευρά, δεν ορίζονται κοινωνικά, δεν μεταβάλονται με την ιστορική εμπειρία και την έρευνα, αλλά ορίζονται θεοκεντρικά κι φέρουν την αναγκαία έννοια της «αποστολής», όπως ακριβώς την αναφέρατε.
Και την έννοια της «υπακοής», που εδώ στο θέμα του διαφωτισμού, ίσως δεν δένει επαρκώς.
Οφέιλουμε, θεωρώ, ως συνειδητοποιημένοι πολίτες να κάνουμε αυτή τη διάκριση.
Επίσης έχει μεγάλο ενδιαφέρον να εντρυφήσουμε λίγο στις έννοιες και τη λειτουργία τους:
Αφιέρωση (σε κάτι)
Αποστολή (για κάτι)
Θυσία (για κάτι)
Αυταπάρνηση (για κάτι)
Ο προσδιορισμός του υποκειμένου, (το «ποιος» δηλαδή, θα αφιερωθεί, ποιος θα θυσιαστεί, ποιος θα δείξει αυταπάρνηση κ.λπ.) είναι αυτονόητος και ξεκάθαρος.
Είμαστε εμείς, ο λαός.
Ο προσδιορισμός του αντικειμένου όμως, αυτό το «κάτι» δηλαδή, δεν είναι καθόλου συγκεκριμένο.
Θεολογικά υπεραναλύεται, ιστορικά και κοινωνικά όμως, ως πραγματική ιστορική ενέργεια, σφετερίζεται και καρπώνεται (από «κάποιους»), γιατί έχει πολύ ορατά και συγκεκριμένα παράγωγα.
Μιας και καθορίσατε το Σχολείο και την εκκλησία, ως τους δύο φορείς που φέρουν το χρέος της διαφώτισης, θα ήθελα να τοποθετηθώ ως εκπαιδευτικός.
Εννοείται πως δεν έχω καμία αντίρρηση ότι το Σχολείο έχει αυτό το χρέος. Για την επίτευξη αυτού του στόχου, άλλωστε, συστάθηκε.
Η ποιότητα της παρεχόμενης εκπαίδευσης καθημερινά μετράται και αξιολογείται από όλους μας. Τίποτα δε μένει κρυφό και δεν υπάρχει καμία δυνατότητα το σχολείο να αποκτίσει «αυτεξούσιο». Το Σχολείο είναι προϊόν και αποτέλεσμα της πολιτικής βούλησης (με την καλή έννοια) κι έτσι πρέπει να είναι.
Η Εκκλησία, από την άλλη πλευρά, είναι κι αυτή θεσμός, είναι όμως και εξουσία. Με όλες τις διαστάσεις του θέματος.
Αν τελικά μας ενδιαφέρει πραγματικά ο ορθός διαφωτισμός, έχω να προτείνω τις απαραίτητες θεσμικές αλλαγές:
1. Να εκδημοκρατισθεί λειτουργικά.
2. Να ξεκαθαρίσει το θέμα της ανάμιξής της στα πολιτειακά.
3. Να επανακαθοριστεί η σχέση της με τους κρατικούς δικαστικούς λειτουργούς.
4. Να μην έχουν τα εκκλησιαστικά δικαστήρια τον καθοριστικό λόγο στα αδικήματα των εκκλησιαστικών λειτουργών, αλλά τα κρατικά.
Αυτά για αρχή και έπονται πλήστα άλλα.
Α!, μην το ξεχάσω!
Να σταματήσει η εκκλησία να καλύπτει τα σκάνδαλα παιδεραστίας και να τα βγάλει στη φόρα, επιτέλους.
Όλα.
Προτέινω να το προλάβει η Εκκλησία, γιατί αργά ή γρήγορα έρχεται.
Αν παρατηρήσουμε τις κοινωνίες που είναι πιο ευαισθητοποιημένες σε θέματα κακοποίησης και ανθρωπίνων δικαιωμάτων, θα δούμε πως εκεί άρχισε να σκάει μαζικά (από τις αρχές του 2000) το «κοινό μυστικό» και να ξεσκεπάζονται οριστικά υποθέσεις δεκαετιών.
Σε αυτές τις χώρες, οι αλλαγές στην εκπαίδευση και την κοινωνία, δίδαξαν στα θύματα πώς να μιλάνε.
Οι εκκλησίες όλων των δογμάτων, πλέον, έχουν ως βασικό ποσό στον προϋπολογισμό τους τις αποζημιώσεις που εκδικάζονται υπέρ των θυμάτων. Κάποιες από τις πλουσιότερες επισκοπές, αναγκάστηκαν μάλλιστα να πουλήσουν και το αρχιεπισκοπικό μέγαρό τους, για να καλύψουν τις αποζημιώσεις.
Δεν ξέρω πόσα χρόνια υπολειπόμαστε κοινωνικά, κάποιοι λένε ότι είναι περίπου μια εικοσαετία. Οπότε μας μένουν 11 χρόνια (αν δεν έρθει η δευτέρα παρουσία, εντωμεταξύ).
Χαίρομαι πραγματικά όταν βλέπω πρακτικό και ουσιαστικό ενδιαφέρον για την πραγματική διαφώτηση του ελληνικού λαού.
Εμείς οι εκπαιδευτικοί θα το παλεύουμε στην εκπαίδευση και οι εκκλησιαστικοί λειτουργοί στον δικό τους χώρο.
Με συναδέλφους, π.χ., έχουμε ξεκινήσει μια ομάδα για την ευαισθητοποίηση γύρω από θέματα ενδοσχολικής βίας και κακοποίησης.
Ας αλληλοενημερωνόμαστε για τις δράσεις μας, γιατί πέρα από τα ευχολόγια, πρέπει να προχωράμε σε πρωτοβουλίες για συγκεκριμένες τομές και αλλαγές.
@Γιώργο, συμφωνώ με την υποσημείωση ότι και οι ηγέτες από τον λαό προέρχονται, από το γενικό του κλίμα διαμορφώνονται…
@Πέτρο
θα έλεγα ότι το σχολείο πέραν της επίτευξης γενικής εγγραμματοσύνης έχει βασική αποστολή να διαμορφώσει χαρακτήρα προσφέροντας μόρφωση. Αυτή η αξία δε νομίζω ότι μεταβάλλεται στο χρόνο. Αυτό που εξελίσσεται και αλλάζει είναι οι μέθοδοι, τα μέσα, καθώς και επιμέρους, δευτερεύουσες δεξιότητες που καλούνται να κατακτήσουν οι μαθητές.
Αν συλλογιστούμε ότι ο άνθρωπος είναι/έχει σώμα, μυαλό και ψυχή, θα έλεγα ότι Εκκλησία και Σχολείο συναντιώνται -αλλά δεν ταυτίζονται- στη μέριμνα και τροφή της ψυχής των παιδιών.
Φιλικά,
@ Ζωντανό Ιστολόγιο
Δεν αναφερόμαστε στην εγγραμματοσύνη.
Το τι εννοούμε ως διαμόρφωση χαρακτήρα και μόρφωση, αλλάζει κάθε δεκαετία, να μην πω πενταετία.
Ακόμα και οι γενικές και βασικές έννοιες όπως σεβασμός, δικαιοσύνη, ενσυναίσθηση, συνεργατικότητα, φιλομάθεια, ειλικρίνεια, ανοχή, έχουν διαφορετικό περιεχόμενο και έκφραση.
Άλλο ήταν το πρότυπο παιδί-μαθητή της δεκαετίας του 50′, άλλο του 80′ και άλλο τώρα. (Άλλα τα χαρακτηριστικά που μας ενδιαφέρουν τώρα και ολότελα διαφορετικά αυτά που μας ενδιέφεραν πριν 30 χρόνια.)
Το περιεχόμενο που δίνουμε σε αυτές τις έννοιες ορίζεται κοινωνικά και μεταβάλεται διαρκώς.
Η μέθοδος που εξελίσσεται, δεν εξελίσσεται με στόχο να παράγει το ίδιο αποτέλεσμα, το ίδιο πρότυπο ανθρώπου.
Θέλετε συγκεκριμένα παραδείγματα;
Τώρα που το ξαναδιαβάζω, ίσως θα το έλεγα πολύ απλά ως εξής:
Για την κοινωνία το πρότυπο του πολίτη μεταβάλλεται.
Για τη θρησκεία, όμως, δεν μεταβάλλεται το πρότυπο του πιστού (Δεν θέλουμε να πιστεύουμε ότι μεταβάλλεται, δεν πρέπει να «φαίνεται» η μεταβολή, αλλά μεταβάλλεται κι αυτό. Απλά οι μεταβολλές δεν πρέπει να καταγράφονται και γίνονται εξαναγκαστικά , λόγω των κοινωνικών αλλαγών κι όχι ενσυνείδητα. Στην πράξη, όλα αλλάζουν. Ακόμα και το πρότυπο αγίου έχει αλλάξει δραστικά).